انتخابات منطقه ای، جایگزینی برای طرح انتخابات استانی

به گزارش شبسترنیوز ، این روزها طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی به یکی از مباحث مهم سیاسی روز کشور و محافل انتخاباتی تبدیل شده است. برخی از کنش‌گران سیاسی آن را بهترین راهکار و طرح برای توسعه متوازن کشور و تغییر رویکردهای بومی به سمت رویکرد ملی و کشوری قلمداد می‌کنند (که بیراه هم نمی‌گویند) و برخی دیگر از نمایندگان و فعالین سیاسی نیز اجرای آن را تضییع حقوق مناطق کم برخوردار و محروم و دورافتاده و کم جمعیت تلقی می‌کنند که به نوبه خود قابل احترام و ارزیابی است.

در نگاهی منصفانه به منطق و استدلال طرفین می‌توان چنین نتیجه گرفت که فارغ از رویکردهای جناحی و حزبی و منافع شخصی برخی از ذینفعان و اظهار نظرکنندگان، استدلالات هر دو گروه کاملا منطقی و درست بوده و هر تصمیمی می‌تواند آینده سیاسی کشور در حال توسعه ما را تحت تاثیر قرار دهد.

با این حال هیچ نهاد و تشکیلاتی تاکنون در خصوص آنچه که بهترین راهکار در این زمینه باشد نظری نداده و نسخه‌ای نپیچیده است. وزارت کشور هم به نظر می‌رسد چندان مایل به اجرای طرح استانی شدن نیست چرا که هزینه‌های سنگین مادی و معنوی مترتب بر آن که سبب ایجاد دردسر برای این نهاد حساس کشور خواهد بود دلیل رویکرد و عدم استقبال نهاد برگزار کننده انتخابات می‌تواند باشد.

با این حال به عنوان یک پیشنهاد، می‌توان طرح بینابینی را به عنوان جایگزین طرح استانی شدن در نظر گرفت. به این معنی که انتخابات نه به شکل گذشته شهرستانی باشد و نه صرفا استانی! به عبارت دیگر انتخابات به صورت منطقه‌ای و در چند حوزه انتخابیه همجوار برگزار شود.

به عنوان نمونه اجرای این طرح پیشنهادی را در استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار می‌دهیم:

آذربایجان شرقی هم اکنون و با قانون فعلی 19 نماینده دارد. این تعداد به احتمال زیاد و مطابق قانون مصوب مجلس در انتخابات پیش رو به بیست نماینده افزایش خواهد یافت.

اگر آذربایجان‌شرقی را به پنج حوزه بزرگ انتخابیه تقسیم کنیم در آن صورت می‌توان به جای برگزاری انتخابات به شکل استانی (که هم هزینه‌های زیاد و هم زحمت بسیار برای کاندیداها دارد) و یا برگزاری انتخابات به شکل شهرستانی و در 13 حوزه انتخابیه (به شکل کنونی) می‌توان انتخابات را در شهرستان‌های همجوار به شکل یک کاسه و متمرکز و در پنج حوزه برگزار کرد.

1_ در این صورت به عنوان مثال: برای حوزه‌های انتخابیه: مراغه و عجب شیر (یک نماینده)، ملکان (یک نماینده) و بناب (یک نماینده) که در جنوب استان قرار دارند و اغلب شهرها و روستاهای نزدیک به هم را شامل می‌شود انتخابات می‌تواند به صورت متمرکز و یک جا برای سه نماینده این منطقه برگزار شود.

2_ در حوزه انتخابیه شبستر (یک نماینده)، و مرند و جلفا (یک نماینده) که تقریبا در شمال غربی استان قرار دارند و پیش از این جمعاً دو نماینده داشتند انتخابات به صورت متمرکز برگزار شود.

3_ در شهرستان‌های هریس، اهر، ورزقان، کلیبر و خدا آفرین که تقریبا در شمال‌شرقی تبریز و استان قرار دارند و از نظر جغرافیایی و بعد مسافت و نیز قرابت‌های فرهنگی به هم نزدیک هستند می‌توان برای مجموع سه نماینده فعلی، یک انتخابات متمرکز برگزار کرد. توضیح اینکه در این صورت موضوع افزایش یک نماینده به تعداد نمایندگان آذربایجان‌شرقی نیز که محل مناقشه و چالش نمایندگان، مردم استان و دولتمردان است نیز با اختصاص این سهمیه به مجموع نمایندگان این منطقه حل شده و اختلافی را بر نمی‌انگیزد.

4_ در شهرستان‌های شرق و جنوب شرق تبریز یعنی سراب، بستان‌آباد، میانه و هشترود نیز که در حال حاضر 5 نفر به نمایندگی از مردم این مناطق در خانه ملت حضور دارند می‌توان این طرح را هم اجرا کرد.

5_ و در نهایت: حوزه انتخابیه تبریز، اسکو و آذرشهر نیز با 6 نماینده طبق روال دوره‌های گذشته و یا در صورت مطالعات کارشناسی و دقیق با الحاق برخی از شهرستان‌های همجوار برگزار شود.

این طرح که به عنوان یک طرح بینابینی مطرح است هم می‌تواند به عنوان یک تمرین ساده و آزمایشی به حساب آید که زمینه را برای برگزاری انتخابات استانی در دوره‌های بعدی هموار سازد و هم اینکه اشکالات و ایرادات برگزاری انتخابات به صورت شهرستانی را ندارد و یا اینکه کمتر دارد.

طرح پیشنهادی برای سایر استان‌های کشور هم به سادگی و با حضور و تلاش کارشناسان سیاسی و انتخاباتی، نمایندگان مردم و حتی نخبگان فرهنگی و جامعه شناسی که بتوانند قرابت‌های فرهنگی یک منطقه انتخاباتی (شامل چند شهرستان) را شناسایی و احصاء کنند قابل اجرا و تعمیم است. در این صورت دیگر بهانه بالا رفتن هزینه‌های برگزاری انتخابات استانی و مشقت بالای کاندیداها و عدم آشنایی و تسلط کافی کاندیداها به سایر شهرستان‌ها هم مرتفع می‌شود.

امید است تصمیم‌گیرندگان و مجریان و برنامه‌ریزان سیاسی و انتخاباتی کشور طرحی را امسال به اجرا گذارند که با رعایت همه اصول اخلاقی، رویکرد توسعه‌محور و کلان‌نگر و در عین توجه به مسائل منطقه‌ای و شهرستانی و عادلانه بر آن مترتب باشد.

محمدامین خوش‌نیت